Artemisinin and Avermectin
2015 ရဲ့ ေဆးပညာ နိုဗဲလ္ ဆုကို ပညာရွင္ ၃ ေယာက္ ကခြဲ ရသြားပါတယ္ ဒီ မွာ ပထမ တခုကေတာ့Artemisinin ေခါ္တဲ့ ငွက္ဖ်ားေဆး
ကို ေတြ့ခဲ့တဲ့ တရုတ္ ေဆးဝါးေဗဒပညာရွင္ Youyou
Tu ပါ ဗီယက္နမ္စစ္ပြဲကာလ အတြင္းမွာ ဟိုခ်ီမင္း
ဟာ သူ့တပ္သားေတြ ငွက္ဖ်ား ပိုးေျကာင့္ အေသ
အေပ်ာက္မ်ားတာကို သတိထားမိခဲ့ပါတယ္ ကလိုရို
ကြင္း ေဆးမတိုးတဲ့ ငွက္ဖ်ားပိုးေျကာင့္ တရုတ္ကို
အကူအညီေတာင္းခဲ့ပါတယ္ တရုတ္ျပည္မွာလည္း
ငွက္ဖ်ားဟာ ဆိုးလို့ ေမာ္စီတုန္းဟာ ပရိုဂ်က္ 523
ေခါ္တဲ့ ေဆးရွာေဖြေရး ကိုျပုလုပ္ခဲ့ပါတယ္ ယုယု
ဟာ ဒီစီမံကိန္းမွာပါဝင္ခဲ့ျပီး တရုတ္ တိုင္းရင္းေဆး
ေတြ ကိုအဓိက ပစ္မွတ္ထား ရွာေဖြခဲ့ပါတယ္
Artemisia annua ဆိုတဲ့ ေဆးပင္ကေန အဓိက
active compound ေတြကို extract လုပ္ခဲ့ပါတယ္
ေဆးကို အခန္းအပူခ်ိန္မွာ extract လုပ္ရာမွာ အာ
နိသင္ ေပ်ာက္ေနလို့ ေရွး တရုတ္ေဆးက်မ္းေတြ
ကို ျပန္လွန္ရွာေဖြရာက အေအး မွာ active compound ကို ထုတ္ရာမွာ ေအာင္ျမင္ခဲ့ပါတယ္
႐ွိတဲ့ Artemisinin ဟာ ခုေခတ္ ငွက္ဖ်ားပိုးေတြကို
20% ခေလးမွာ 30 % ထိေလ်ာ့ခ်ေပးနိုင္ခဲ့ပါတယ္
သူမဟာ ေဆးပညာဘာသာရပ္ ေဆးဝါးေဗဒပညာ
ရွင္တေယာက္ပါ
ေနာက္တမ်ိုးကေတာ့ helminth ေခါ္တဲ့ သန္ေကာင္ ေျကာင့္ ျဖစ္တဲ့ေရာဂါ ၂ မ်ိုးပါ
တခုက river blindness ေခါ္တဲ့ black fly ယင္ေကာင္မ်ားကသယ္ေဆာင္တဲ့ သန္ေကာင္ ေျကာင့္ ျဖစ္တဲ့ ေရာဂါပါ Onchocerciasis လို့လဲေခါ္ပါတယ္
ေနာက္တမ်ိုးကေတာ့ ဆင္ေျခေထာက္ ေခါ္ filariasis ေျကာင့္ျဖစ္တဲ့ ေရာဂါပါ
ဂ်ပန္လူမ်ိုး ဆာတိုရွီအိုမူရာ ဟာ streptomyces
ေခါ္တဲ့ ေျမထဲမွာေနတဲ့ ဘက္တီးရီးယားေတြဟာ
အားျပင္းတဲ့ အျခားဘက္တီးရီးယားေတြကိုေသေစတဲ့
ျဒပ္ေပါင္းေတြထုတ္မွန္းသတိျပုမိခဲ့ပါတယ္ streptomycin ကလည္း ဒီကပဲထုတ္တာပါ
သူက ဒီပိုးေတြကိုေအာင္ျမင္စြာေမြးနိုင္ခဲ့ျပီး
အိုင္ယာလန္လူမ်ိုး ဝီလီယမ္ ကမ္းဘဲလ္က ဒီထဲက
Avermectin ဆိုတဲ့ compound ကို ထုတ္နိုင္ခဲ့
ပါတယ္ ဒါကို အနည္းငယ္ေျပာင္းျပီး Ivermectin
ေဆး အျဖစ္ ဆင္ေျခေထာက္နဲ့ ျမစ္ကန္းနာ ကို
ကုသ ရာမွာေအာင္ျမင္ခဲ့ပါတယ္ ခုခါမွာ ဒီေရာဂါ
၂ ခု ဟာ အေတာ္ရွားခဲ့ျပီလို့ဆိုပါတယ္
Ivermectin ဟာ သန္ေကာင္ရဲ့ အာရံုေျကာစနစ္
ကိုတိုက္ခိုက္တဲ့ ေဆးပါ ဒါေပမဲ့ blood brain
barrier ကို မျဖတ္နိုင္တဲ့ invertebrate specific
drug မ်ိုးမို့ side effect နဲပါတယ္
ကမ႓ာ့ က်န္းမာေရးကို ကယ္တင္တဲ့ သူရဲေကာင္း
ေတြအေျကာင္း ဗဟုသုတ အျဖစ္ပါ
Nobel assembly ကို ကိုးကား
Python
No comments:
Post a Comment