fossil

Fossil

evolution ျဖစ္စဥ္ ကို ေလ့လာတဲ့ အခါ မွာ အဓိက
အေထာက္အထားေတြက ေက်ာက္ျဖစ္ရုပ္ႀကြင္းမ်ား
ျဖစ္ပါတယ္ လြန္ခဲ့ေသာ နွစ္ေပါင္း ၁ ေသာင္း နဲ့အထက္ ကာလေတြမွာ ရွင္သန္ခဲ့တဲ့ သက္ရွိေတြ
ရဲ့ ရုပ္ျကြင္းမ်ားကိုေလ့လာတဲ့ပညာရပ္ကို
paleontology လို့ေခါ္ပါတယ္ fossil ေတြဟာ
ကမ႓ာေျမႀကီး ေက်ာက္လႊာေတြမွာ ရွိေနပါတယ္
ေက်ာက္လႊာ မ်ားဟာ ေခတ္ တေခတ္နဲ့ တေခတ္မ
တူ ပါ အလ်ားလိုက္အမ်ားအားျဖင့္တည္ရွိျပီး
ဒါကို strata လို့ ေခါ္ပါတယ္ ေက်ာက္လႊာမ်ားဟာ
အေပါ္လႊာထက္ ေအာက္လႊာ ကသက္တမ္း ပိုရင့္ပါ
တယ္ ဒီေတာ့ fossil မ်ားဟာ လည္း ေအာက္လႊာ
ေရာက္ေလ သက္တမ္း ပိုျကာခဲ့ေလပါ ဒီလို ဘယ္
အလႊာ မွာရွိရင္ fossil က ဘယ္ကာလမွာရွိမယ္
စသျဖင့္မွန္းတဲ့ ပညာကို stratigraphy လို့ ေခါ္ပါ
တယ္

ေနာက္တခုကေတာ့ biostratigraphy ပါ ဒါကေတာ့ ေတြ့ရွိတဲ့ ေက်ာက္လြွာတိုင္း ဟာ
တဆက္တည္းမဟုတ္ပါ ဆိုပါစို့ ေက်ာက္လႊာ
တခုက အေမရိက မွာရွိမယ္ဆို ေနာက္တလႊာ
က အာရွ မွာရွိတယ္ေပါ့ ဒီ၂ လႊာ သက္တမ္း
တူမတူ ဘယ္လို သိနိုင္မလဲ ဒီကိစၥ မွာ ေတာ့
ေက်ာက္လႊာ ထဲမွာ ရွိတဲ့ သက္တမ္းသိျပီးသား
fossil ေတြကိုရွာရပါတယ္ ဥပမာ trilobite ေပါ့
အထက္က ေက်ာက္လႊာ ၂ ခု လံုးမွာ trilobite
ရုပ္ျကြင္း ကိုေတြ့ရင္ ဒီနွစ္လႊာက ကာလတူတယ္
ေပါ့ ဒီႏွစ္လႊာမွာရွိေနတဲ့ တျခားfossil ကိုေတြ့ခဲ့
ရင္သူတို့သက္တမ္း ကtrilobite ေတြရွိခဲ့တဲ့ကာလ
ေပါ့ ဒီနည္းကို biostratigraphy ေခါ္ပါတယ္

fossil ေတြရျပီဆိုရင္ သူတို့ဟာ တိုက္ရိုက္
အေထာက္အထားပါ သူတို့ ရဲ့ပံုပန္းသြင္ျပင္
ကေန သတင္းအခ်က္အလက္ အမ်ားႀကီးရပါတယ္
comparative anatomy , anatomy စသျဖင့္
ပညာရပ္ေတြသံုးျပီး ေလ့လာပါတယ္

fossil ေတြကို light microscopy
electron microscope
x ray နည္းပညာ
CT နည္းပညာ စတာေတြနဲ့စစ္ ေဆးနိုင္ပါတယ္

သြားေတြမွာကပ္က်န္တဲ့ အရာကိုျကည့္ျပီး ဘာစား
တယ္မွန္းနိုင္ပါတယ္

pollen ဝတ္မႈန္ရုပ္ျကြင္း ကို ႀကည့္ျပီး climate
ကို မွန္းနိုင္ပါတယ္

ေနာက္ နည္းတခုကေတာ့ molecular phylogenetic ပါ fossil ရဲ့ DNA  sequence
ကို တိုက္စစ္ျပီး ဘာ ေကာင္ ဆိုတာ မွန္းလို့ရပါတယ္

ေနာက္တခုကေတာ့ DNA ေတြ ဟာ mutation
ျဖစ္ပါတယ္ မ်ိုးဗီဇေျပာင္းလဲနႈန္း ကိုႀကည့္ျပီး
အခိ်န္ကာလ တြက္လို့ရပါတယ္ ဒါကို molecular
clock နည္းလို့ေခါ္ပါတယ္

ေနာက္ထပ္ အခ်ိန္ကာလ မွန္းတာကေတာ့
radiometry dating ေခါ္တဲ့ ေရဒီယိုသတၱိျကြမႈသံုး
ျပီး အခ်ိန္မွန္းတဲ့နည္းပါ ကမ႓ာ ့သက္တမ္း တြက္တဲ့
အခါ ဒီနည္းကိုသံုးျပီးမွန္းတာပါ ကမ႓ာေပါ္မွာ ကမ႓ာ
ဦးထဲကရွိတဲ့ေက်ာက္ေတြဟာ တိုက္ျကီးမ်ားရဲ့
အလယ္မွာအဓိက ရွိပါတယ္ ဒီေက်ာက္ေတြရဲ့သက္
တမ္းကိုမွန္းနိုင္ရင္ ဒါဟာ ကမ႓ာ့ သက္တမ္းနဲ့ အနီး
စပ္ဆံုးတူတာေပါ့ လက္ရွိ သက္တမ္းအရင့္ဆံုး
ေက်ာက္က 4.5 billion years ပါ

ဒီနည္းမွာ radiocarbon နည္း potassium argon
နည္းနဲ့ uranium lead dating နည္း ၃ မ်ိုးကို
အဓိက သံုးပါတယ္ atom ေတြဟာ အမ်ိုးအစား
တူရင္ proton အေရအတြက္တူပါတယ္
neutron အေရအတြက္ေတာ့ကြဲပါတယ္ ဒါကို
isotope ေခါ္ပါတယ္ isotope ေတြက သူတို့မွာ
ရွိတဲ့ neutron အေရအတြက္ကို radiation
အျဖစ္ ထုတ္လႊတ္ေလ်ာ့ခ်ပါတယ္ ဒီအခါ မွာ
တဝက္ ေလ်ာ့ခ်ဖို့ ႀကာခ်ိန္ကို half life ေခါ္ျပီး
year နဲ့ တြက္ပါတယ္ potassium ဆိုရင္ေလ်ာ့
ရင္းနဲ့ argon ျဖစ္သြားပါတယ္ potassium ထဲမွာ
argon ဘယ္ေလာက္ပါလဲ ႀကည့္ျပီး ဒါရဲ့သက္တမ္း
half life ဘယ္ေလာက္ရွိလဲတြက္နိုင္ပါတယ္

ခုေျပာတဲ့နည္းလမ္းေတြနဲ့ေက်ာက္ျဖစ္ရုပ္ျကြင္း
ေတြဟာ evolution ရဲ့ခိုင္မာတဲ့အေထာက္အထား
ေတြပါ human evolution မွာဆိုရင္လည္း
homo sapiens Neanderthal homo erectus
စသည္စသည္ျဖင့္ဟာ တူးေဖာ္ေတြ့ရွိထားတဲ့
ရုပ္ျကြင္းေတြအားျဖင့္ေျပာတာပါ  ဒီေတာ့ ဒါဟာ
ခိုင္မာပါတယ္ ဒါေလာက္ခိုင္လံုတာကိုမွ မယံုျကည္
ရင္ က်ြန္ေတာ္တို့ ဘာကိုယံုျကည္ျကမွာလဲ?